Reality check
Om de planeet leefbaar te houden voor iedereen, moeten we al onze acties aftoetsen aan de ontwikkelingsdoelstellingen, ook ons pensioengeld.
De realiteit is echter anders.
De huidige financiële markt moedigt vooral snelle winsten aan. Dit leidt tot een kortetermijndenken dat niet noodzakelijk samengaat met de grootste meerwaarde op de lange termijn.
Voor dit gebrek aan langetermijnvisie betalen we een steeds duidelijkere prijs: globaal stikken de oceanen in plastic en verzuren, warmt het klimaat gevaarlijk vlug op, verdwijnen diersoorten in snel tempo en blijft een grote groep mensen achter in honger en armoede. Lokaal zien we steeds duidelijker hoe ons financieel-economisch denken de druk verhoogt: almaar méér kwaliteit moet geleverd worden met minder middelen en minder tijd. Burn-out cijfers swingen de pan uit en kinderen hebben op de kleuterschool al last van faalangst.
Deze voorbeelden illustreren hoe geld van nietsvermoedende burgers vaak dingen doet die niemand wil.
SDG 3 Goede gezondheid en welzijn
“In pré-crisitijden was het bon ton om op café te bluffen over de winsten die je maakte met pensioensparen. En tegelijk verontwaardigd te zijn over hoe de wereld zo om zeep ging, zonder te beseffen hoe nauw die twee zaken gelinkt zijn.”
— Lieven Scheire
Vluchtelingen uit Centraal-Amerika worden in de VS in onmenselijke omstandigheden vastgehouden door privéfirma’s. Uit rapporten blijkt dat BNP Paribas één van de geldschieters is. Enkele uren nadat Fairfin en De Standaard bekend maakten dat de bank de omstreden detentiecentra voor vluchtelingen in de VS financiert, trok de bank zich terug. Het is al de vijfde grote bank die na burgerprotest besluit om de banden met GEO Group en CoreCivic te verbreken.
SDG 16 Vrede, veiligheid en sterke publieke diensten
“Er zijn veel dingen die ik nooit zou willen steunen met mijn pensioengeld, maar wat absoluut bovenaan in mijn gruwelijkheidslijstje staat zijn wapens.”
— Jonas Geirnaert
Zeventien studenten kwamen om in een gruwelijke moord op een middelbare school in Florida in februari 2018. Een week later bleek uit onderzoek dat het pensioen van de leerkrachten van deze staat actief in aandelen belegde van het bedrijf dat het moordwapen produceerde. Dit is een heel extreem verhaal, en zo direct is de link meestal niet, maar wel een goed voorbeeld van hoe weinig bewust mensen vaak omgaan met hun pensioenbeleggingen.
SDG 13 Klimaatactie
“Op de tweede plaats van mijn gruwelijkheidslijstje van dingen waarvan ik niet wil dat ze met mijn pensioengeld gebeuren, staan met stip bedrijven die ervan profiteren dat de Amazone in brand staat."
— Jonas Geirnaert
Bij de branden in het Amazonegebied wordt vaak gewezen naar de politiek en haar handelsakkoorden. De financiële sector heeft echter ook boter op het hoofd. Vier banken die actief zijn in België financieren bedrijven die zich schuldig maken aan ontbossing en mensenrechtenschendingen.
Het gaat over BNP Paribas Fortis, ING, KBC en Deutsche Bank.
Deze investeringen gebeuren dus ook met geld van Belgische spaarders en de Belgische overheid.
In totaal gaat het om 5,7 miljard Euro (6,4 miljard dollar).
SDG 12 Verantwoorde consumptie en productie
“Mocht blijken dat het pensioenfonds waartoe ik bijdraag zou investeren in activiteiten die milieu en/of burger schaden, dan zou ik de beheerder daarop aanspreken."
— Jan Hautekiet
Met jouw pensioengeld kopen pensioenfondsen aandelen. Daarmee worden ze mede-eigenaar van bedrijven. Een aantal van deze bedrijven trekken zich weinig aan van dierenwelzijn. Dit zijn bedrijven als McDonalds, Tyson Foods en Tesco, die actief winst maken op plofkippen en kooivarkens.
Om ons pensioengeld zo goed mogelijk te gebruiken, moeten we van koers veranderen. Als burger is iedereen aandeelhouder en kan zijn pensioenfonds ook zo aanspreken. Pensioenfondsen zelf hebben ook impact op de bedrijven die ze mee steunen.
Zo bouwen we samen aan een betere toekomst voor iedereen!